YAVUZ SELİM DOKUMACI MAHMUD ESAD’IN “AHLAK” RİSALESİ KİTABINI YAYINLADI

Seydişehir’li araştırmacı  bilim felsefecisi Yavuz Selim Dokumacı yaptığı araştırmalar sonucu Seydişehir’den çıkan en büyük değerlerden olan Mahmud Esad efendinin “AHLAK” Risalesi  isimli eserini bularak Türkiye’de  ilk defa günümüze uyarladı.

                Dokumacı ; Mahmud Esad’ın İzmir Bidâyet Mahkemesi Reis’i Evveli” iken yazdığı “AHLAK” risalesi eseri Milli Kütüphane’de uzun süre yaptığı araştırmalar sonucu gün ışığına çıkardı.

                T. C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Dairesi Başkanlığı işbirliği ile “AHLAK” Risalesini yayın hayatına kazandırdı.

                Yavuz Selim Dokumacı Araştırma sonucu yayınlanan kitabı hakkında şu açıklamayı yaptı.        MAHMUT ESAT’IN “AHLAK” RİSALESİ

                Türkiye’mizin çok derin ve eskiye dayanan bir tarihsel birikimi bulunmaktadır. Cumhuriyet dönemiyle hızlanan modernleşme, sanayileşme ve çağdaşlaşma çabalarımızın kökeninde özellikle Osmanlı Devletinin son döneminde İbnülemin Mahmut Esat Seydişehrî gibi yetişmiş kişiliklerin çalışmalarının ve eserlerinin büyük payları vardır.

                Mahmut Esat Konya Seydişehir’de doğmuştur. 1870’te İstanbul'a giderek Fatih Medresesi'nde Elbasanlı Abdülkerim Efendi'den dini ilimleri tahsil etmesiyle birlikte müsbet ilimlere olan merakı dolayısıyla Menşe-i Muallim'in-i Askeri adlı okula kaydolmuş yapılan imtihanlarda başarı göstererek 1884’te Matematik muallimi diploması almıştır. Bu arada Hukuk Mektebine kaydını yaptırmış, Hukuk Mektebi'nde Hasan Fehmi Paşa'dan devletler umumi hukuku, Münif Mehmed Paşa'dan hukuk felsefesi, Gabriel Norandukyan Efendi'den devletler hukuku okumuştur. Seydişehrî, Gülhane Askeri Rüşdiyesi'nde Osmanlıca ve din bilgisi öğretmeni olarak memuriyete başlamış (1879), Askeri Rüşdiye'deki görevinden Aydın vilayeti İzmir Bidayet Mahkemesi birinci başkanlığına tayin edilmesi dolayısıyla 1885'te istifa etmiş ve İzmir'de on yıl görev yapmış, hâkimliğin yanı sıra İzmir İdadisi'nde müsbet ilimler (Tarih-i Sanayi, Tarh-i Tabii gibi dersler) okutmuştur. İstanbul'da Mekteb-i Mülkiyye'de genel iktisat ve devletler hukuku (1898), Mekteb-i Hukuk'ta Mecelle-i Ahkam-ı Adliyye derslerini vermiş, yeni açılan Darülfünun Edebiyat Şubesi'nde tarih-i din-i islam dersleri müderrisliği yaparken (1900) 3 Ocak 1907'de Rumeli vilayeti memalikinin teftişiyle görevlendirilmiş, 17 Şubat 1909'da Hüseyin Hilmi Paşa kabinesinde Defter-i Hakani Nazırlığı ve bu görevin yanı sıra Adliye nazırlığına vekalet etmiştir. 17 Şubat 1913'te Şura-yı Devlet Tanzimat Dairesi reisliğine getirilmiş, görevde iken 17 Ekim 1915 tarihinde Isparta'dan mebus seçilmiştir. Mebusluğu sırasında 1917 tarihli Hukuk-ı Aile Kararnamesi'ni hazırlayan komisyonun başkanlığını yapmıştır. Ayrıca darülfünun ve diğer eğitim kurumlarındaki derslerini okutmaya devam ederken 1917'de kalp krizi geçirerek rahmetli olmuştur, mezarı Fatih Sultan Mehmed Türbesi haz'iresindedir.

                Ülkemizde 1990’lardan sonra Mahmut Esat’ın fıkıh ve hukuk alanındaki eserlerine İlahiyatçı araştırmacılarımız ilgi göstermeye başlamış ve onun eserleri üzerine yapılan tez sayısı artmaya başlamıştır. Dileğimiz hukuk ve fen bilimleri alanındaki araştırmacılarımızın da onun eserlerine ilgi göstermesi ve Türk hukuk ve bilim tarihinde ondan daha çok söz edilmesidir.

                “Ahlak Risalesi” yayınının üzerinden 123 yıl geçmiş olmasına rağmen Mahmut Esat tarafından özellikle çocuklar ve gençler hedeflenerek çok akıcı ve anlaşılır bir dille yazılmış olup ve onun felsefesinin güzelliğinden izler taşımaktadır.

                İçinde bulunduğumuz 2017 yılın’ın Mahmut Esat’ın vefatının 100. yılı olması sebebiyle, İzmir’de mahkeme reisi olarak görev yaparken kaleme aldığı “Ahlak Risalesi”nin çeviri yazısını yapmak, abilerim ve kendim onun bağışladığı ortaokulda eğitimini tamamlamış biri olarak, büyük bir övünç kaynağıdır.

                Bu vesileyle “Ahlak Risalesi”nin çeviri yazısı ve tıpkı basımıyla özverili bir şekilde ilgilenerek basımını gerçekleştiren Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü Arşiv Daire Başkanı Sayın Zeynel Abidin TÜRKOĞLU’na ve onun şahsında tüm Tapu ve Kadastro çalışanları ailesine teşekkürü borç bilirim.

                YAVUZ SELİM DOKUMACI KİMDİR

                İlköğretimini Seydişehir’de tamamlayan, Ege Ünv Biyoloji mezunu olan Dokumacı Seydişehir’de okuduğu yıllarda da daha Mahmut Esat Ortaokulu son sınıftayken 1971’de ilçemize Çatı Piknik adlı ilk Pastaneyi kazandıran babası Mehmet Dokumacı’nın araba garajında yer altı madenlerini tespit eden bir Dedektör yaptı. Gene aynı yılarda Seydişehir’in Tubitak’a yolladığı proje kabul görmüş sergilenmiş yayında yer aldı. Biyoloji eğitimi sonrası Ankara Ünv’de bilim felsefesi alanında master yaptı. Aynı Üniversite’de halen doktorasına devam etmektedir. 2000’lerin başında Ankara'da Doruk Madencilik şirketinde Çevresel Etki Değerlendirme uzmanı-bilirkişisi olarak iki yıl çalışan Dokumacı sonrasında Nüfus Genel Müdürlüğünde, Kalkınma Bakanlığında iki yıl süreyle şube müdürlüğü görevlerinde bulundu. Ülke çapında yayın yapan bazı Bilim-Felsefe dergilerinde yazıları yayınlanmakla birlikte bilim tarihi araştırmalarına yazılarına devam etmektedir.