SEYYİD HARUN CAMİİNDEKİ GÜNEŞ SAATİ

Seydişehir kent merkezinde Türk iskanı döneminde inşa edilen ilk eser olan ve yapılışı 14.Yüzyıl başına tarihlenen Seyyid Harun Camii Batı duvarında güneş saati olduğu ortaya çıktı.

Konuyla ilgili olarak Tarihçi Ercan Arslan önemli açıklamalarda bulundu: “Seydişehir kent merkezinin 14.Yüzyıl başında başlayan Türk iskanı döneminde inşa edilen ilk yapısı Seyyid Harun Camii’dir. 1554-55 lerde yazılan “Makalat-ı Seyyid Harun” adlı eserde camiinin bölgede bulunan kadim toplumların harabelerinden devşirilen malzemelerle yapıldığı ifade edilmektedir. Bu taşların önemli bir kısmının Roma devri mezar stelleri ve ostotekleri (kül kabı) olduğu bilinmekte. Seydişehir’le ilgili bugüne kadar yazılmış eserlerin hiç birinde tespitini yaptığımız güneş saatine değinilmemiştir.

Anadolu’nun farklı yerlerinde Helenistik ve Roma dönemlerinden kalma güneş saatlerinin varlığı bilinmektedir. Helenistik döneme ait iki örnek saat İstanbul Arkeoloji Müzesinde sergilenmektedir. Roma Dönemine ait örnekler ise Yalvaç ve Konya-Kulu Zincirlikuyu’da bulunmuştur. Bizans Dönemine ait olanlar ise İzmit-Arnavutköy (Bozburun) deki Saint Georges Manastırı yıkıntıları ile Karaman -Madenşehir’deki Binbir Kilise’de bulunmuştur. Kars-Ani Harabeleri, Van -Akdamar Adası Kilisesi, Artvin- Hamamlı Kilise Camii güneş saati de örnekler arasında sayılabilir. Anadolu’da Selçuklular dönemine ait bugüne kadar tespit edilebilmiş herhangi bir güneş saati mevcut değildir. Memluklular ve Osmanlı Devleti dönemlerine ait çeşitli formlardaki güneş saatleri örnekleri ise mevcuttur. Anadolu’da Türk-İslam Kültür ve Medeniyetine ait ilk güneş saati 1408 yılına aittir ve Konya Hacı Hasan Camiinin güney duvarı üzerinde yer almaktadır.

Seydişehir Seyyid Harun Camiindeki güneş saati Camiinin Batı duvarındaki giriş kapasının sağında 50x85 ebatında, zeminden 68 cm yüksekliktedir. Yöresel taştan yapılmıştır. Saat bugün yerinde olmayan bir milin merkez teşkil ettiği 15 derecelik aralıklarla çizilmiş 12 dilimlik saat çizgileriyle, bunları alt tarafta sınırlayan iki yarım daireden meydana gelmektedir. Bakıldığında yarım daire şeklindeki kavislerin, ince bir bant oluşturduğu görülmektedir.

Tarihçi Arslan devam ederek; “Seyyid Harun Camiinin Batı duvarında bulunan güneş saatinin üzerinde, Restorasyon çalışmaları esnasında oluşan sıva kalıntılarının mevcudiyeti nedeniyle bulunan yazı ve işaretler bütünüyle görülememektedir. Esasında bu güneş saatinin Camiinin kıble (Güney) duvarı üzerinde olması gerekirken, Batı duvarında ve yere çok yakın olması durumu da dikkatimizi çekmiştir. Saatin görülebilen kısımlarda “C-S” harfleri net olarak seçilebilmektedir. Buradan hareketle bu güneş saatinin Camiinin inşası esnasında çevredeki Kilise harabelerinin birinden getirilmiş olma ihtimali vardır. Bu nedenle, güneş saatinin Konya Vakıflar Bölge Müdürlüğü uzmanlarınca mutlaka incelenip, değerlendirilmesi yapılmalıdır. Camiinin ve surların inşasında Gayri Müslimlerin desteği olduğu dikkate alındığında güneş saatinin önemi bir kez daha artmaktadır. (Bkz.Abdülkerim bin Şeyh Musâ, Makâlât-ı Seyyid Hârûn, Hazır.Cemal Kurnaz,ANKARA 1991,TTK.Yay.)Güneş saatinin üzerinde seçilebilen harfler bu düşüncemizi destekler mahiyettedir. Seydişehir Tarihinde önemli bir yer oluşturacağını düşündüğümüz Seyyid Harun Camii Güneş Saati ile ilgili Belediye Başkanlığımız tarafından bir an evvel harekete geçilmesi önem arz etmektedir” dedi.